เคมี - สัญลักษณ์นิวเคลียร์,
ไอโซโทป ไอโซโทน และไอโซบาร์
ตัวอย่าง VDO การสอน
สัญลักษณ์นิวเคลียร์ (Nuclear symbol) เป็นสิ่งที่ใช้เขียนแทนโครงสร้างของอะตอมโดยบอกรายละเอียดเกี่ยวกับจำนวนอนุภาคมูลฐานของอะตอม วิธีการเขียนตามข้อตกลงสากลคือเขียนเลขอะตอมไว้มุมล่างซ้ายและเลขมวลไว้มุมบนซ้ายของสัญลักษณ์ของธาตุ เขียนเป็นสูตรทั่วไปได้ดังนี้
สัญลักษณ์นิวเคลียร์ =
X คือ สัญลักษณ์ของธาตุ
- A คือ เลขมวล (Mass number) หมายถึง ผลรวมของจำนวนโปรตอนและนิวตรอนในนิวเคลียส (A = p + n)
Z คือ เลขอะตอม (Atomic number) หมายถึง ตัวเลขที่แสดงจำนวนโปรตอนที่มีอยู่ในนิวเคลียสของธาตุ อะตอมของธาตุชนิดหนึ่งๆ จะมีจำนวนโปรตอนเฉพาะตัวไม่ซ้ำกับธาตุอื่น ๆ ธาตุชนิดเดียวกันจะต้องมีจำนวนโปรตอนหรือเลขอะตอมเท่ากัน
ถ้าอะตอมเป็นกลาง จำนวนอิเล็กตรอนเท่ากับจำนวนโปรตอน แต่ถ้าอะตอมไม่เป็นกลาง จำนวนอิเล็กตรอนจะไม่เท่ากับโปรตอน เช่น ไอออนบวกจะมีโปรตอนมากกว่าอิเล็กตรอน ส่วนไอออนลบจะมีโปรตอนน้อยกว่าอิเล็กตรอน
ไอโซโทป (Isotope) หมายถึง อะตอมของธาตุชนิดเดียวกันที่มีโปรตอนเท่ากัน แต่มีเลขมวลและจำนวนนิวตรอนต่างกัน (หรือมีมวลต่างกัน) เช่น
เป็นไอโซโทปกัน
จะเห็นได้คาร์บอนทั้ง 3 ชนิด มีโปรตอนเท่ากัน แต่มีจำนวนนิวตรอนและเลขมวลไม่เท่ากัน การอ่านชื่อไอโซโทป ให้เรียกชื่อธาตุ แล้วตามด้วยเลขมวล เช่น
การเขียนสัญลักษณ์นิวเคลียร์ของไอโซโทป อาจจะเขียนแบบย่อได้โดยเขียนเฉพาะสัญลักษณ์ของธาตุกับเลขมวลคู่กัน เช่น 12C, 13C, 14C แต่ไอโซโทปของธาตุบางชนิดอาจจะมีชื่อเรียกโดยเฉพาะ เช่นธาตุไฮโดรเจน
1H เรียกว่า โปรเตียม ใช้สัญลักษณ์ H แทน 1H
2H เรียกว่า ดิวทีเรียม ใช้สัญลักษณ์ D แทน 2H
3H เรียกว่า ตรีเตรียม ใช้สัญลักษณ์ T แทน 3H
ธาตุที่เป็นไอโซโทปกัน ถึงแม้ว่าจะเป็นธาตุชนิดเดียวกัน แต่มวลอะตอมจะไม่เท่ากันด้วย รวมทั้งสมบัติทางกายภาพแตกต่างกันด้วย แต่สมบัติทางเคมีเกือบเหมือนกันทุกประการ
ไอโซโทน (Isotone) หมายถึง ธาตุต่างชนิดกันที่มีจำนวนนิวตรอนเท่ากัน แต่มีเลขมวลและเลข อะตอมไม่เท่ากัน เช่น
เป็นไอโซโทนกัน
ไอโซบาร์ (Isobar) หมายถึง ธาตุต่างชนิดกันที่มีเลขมวลเท่ากัน แต่มีเลขอะตอมและจำนวนนิวตรอนไม่เท่ากัน เช่น
ดร.ณัฏฐพล อิสรเสรีรักษ์
● ปริญญาตรี โท เอก คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาฯ
บัณฑิตศึกษาปริญญาโทที่มีผลการเรียนดีเด่น (รางวัล ดร.แถบ นีละนิธิ)
● อาจารย์พิเศษ วิชาเคมี ห้องเรียนพิเศษ gifted โรงเรียนมัธยม
● วิทยากรรับเชิญ เตรียมสอบ O-NET วิชาวิทยาศาสตร์ ม.ต้น ม.ปลาย
● วิทยากรรับเชิญเตรียมสอบ PAT2 และ วิชาสามัญ (เคมี)
